Ceza Hukuku

1- Soruşturma Nedir?

Soruşturma aşaması, suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade eder. Bu evrede iddia makamı; delilleri toplar, delilleri koruma altına alır, şüphelileri tespit eder ve suç iddiasını oluşturur. Bu süreçte suç iddiası araştırılacak ve tespit edilen şüphelilerle ilgili suç şüphesi yeterli yoğunlukta ise iddianame düzenlenecektir.

2 - Kovuşturma Aşamasında Şikayetten Vazgeçme Mümkün Müdür?

Kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçilirse, dava hakkında düşme kararı verilecektir. Bununla birlikte eğer, şikayet konusu birden fazla kişi tarafından işlenmişse, bir kişinin şikayetten vazgeçmesi diğerlerini de etkileyecek ve tüm sanıklar hakkında düşme kararı verilecektir.

3 - Kovuşturma Aşamasında Şikayetten Vazgeçme Mümkün Müdür?

4 - Muhakeme Şartları Nelerdir?

Soruşturma, suç şüphesinin öğrenilmesinden itibaren re’sen (kendiliğinden) başlatılır. Bazı hallerde soruşturmanın veya kovuşturmanın başlatılması veya yürütülmesi belirli şartlar altında gerçekleşmesine bağlıdır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Şikayet
İzin
Talep
Karar
Hüküm veya Açılmış Dava Bulunması
Dava Zamanaşımı
Af
Ön Ödeme
Uzlaştırma
Sanığın Hazır Bulunması
Sanığın Akıl Hastası Olması
Bekletici Mesele

5 - Şikayet Hakkı Kime Aittir?

Şikayet hakkı, suçun savcılık tarafından soruşturulması veya mahkeme tarafından kovuşturulması için suçtan zarar gören kişiye veya mağdura tanınmış bir haktır.

6 - Uzlaşma Nedir?

Uzlaşma; uzlaştırmaya tabi suçlar bakımından bir muhakeme şartı olup, uzlaşma safhası gerçekleşmeden kovuşturma aşamasına geçilemeyecektir.

Uzlaştırmacı ise, uzlaştırma evrakını teslim alır ve 30 günde uzlaştırma işlemini sonuçlandırır.

Tarafların uzlaşamamaları durumunda, uzlaştırmacı hazırladığı raporu, tutanakları uzlaşma bürosuna gönderir. Uzlaştırma süreci sonunda uzlaştırma bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı tarafından iddianame düzenlenerek süreç sonlandırılır.

7 - Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Nedir?

Kovuşturma bitiminde sanık için hükmolunan ceza 2 yıl ve daha az süreli hapis veya adli para cezası ise ve Kanundaki koşullar da gerçekleşmişse hükmün açıklanmasının 5 yıl süre ile geri bırakılması; bu süre içinde kişinin kasıtlı bir suç işlememesi ve denetimli serbestlik hükümlerine uygun davranması halinde hakkında verilmiş olan cezanın yok sayılmasıdır.

Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.

8 - Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları Nelerdir?

Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olmalıdır.
Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekmektedir.

9 - Tutuklama Nedir?

CMK m.100/1’e göre, kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin varlığı halinde tutuklama kararı verilebilir. Bilinmelidir ki, işin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde tutuklama kararı verilemez. Zira tutuklama istisnai bir yöntemdir.

Aşağıdaki hallerde bir tutuklama nedeni var sayılabilir:
Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut
olgular varsa.
Şüpheli veya sanığın davranışları;
1. Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme,
2. Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa.

10 - Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Silinir?

Adli sicil kaydı; cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, şikayetten vazgeçmeye veya etkin pişmanlığa bağlı olarak ceza mahkumiyetinin tüm sonuçları ile ortadan kalkması, ceza zamanaşımının dolması, genel af çıkarılması halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından silinir ve arşiv kaydına alınır.

Bunun dışında, hükümlünün ölümü halinde kayıtlar tümü ile silinecektir.